Op de laatste dag van augustus 2024 begint voor vierspankampioen Bram Chardon een spannende reis naar het WK in Boedapest. De 31-jarige menner rijdt vastberaden in zijn vrachtwagen, omringd door zijn trouwe grooms en vijf topfitte paarden – James, Freddie, Maestro, Juventus en Jantijn. Achter hem volgt zijn vader, de legendarische IJsbrand Chardon, met nog eens vijf paarden. “De reis naar de wedstrijd is voor mij een moment van rust en voorbereiding,” vertelt Bram, terwijl de vrachtwagen soepel over de snelwegen naar Hongarije zoeft.
Tijdens de lange rit wisselen Bram en zijn team elkaar af achter het stuur, waardoor hij ook de gelegenheid heeft om te slapen. De kilometers glijden voorbij, maar Bram voelt zich zelfverzekerd en ontspannen. “Ik heb me mentaal goed voorbereid,” zegt hij kalm. “De paarden gaan het zwaar krijgen tijdens de marathon, dat weet ik. Maar we zijn er klaar voor. Het wordt warm, zo’n 25 tot 26 graden, maar samen gaan we ons uiterste best doen en vooral veel plezier hebben. Want plezier hebben is altijd het allerbelangrijkste – voor ons én voor de paarden.”
Een familie van kampioenen
De naam Chardon is een icoon in de mensport. Bram’s vader, IJsbrand Chardon, is een levende legende met vier individuele wereldtitels en een onmiskenbare invloed op de sport. Maar ook Bram heeft zijn eigen indrukwekkende erelijst opgebouwd. In 2023 kroonde hij zich tot King of Stockholm, en eerder dit jaar won hij de Wereldbekerfinale in Bordeaux. Succes is voor de Chardons een familietraditie.
Bram groeide op te midden van paarden. “Ik ben opgegroeid op het manegebedrijf van mijn ouders, omringd door paarden,” vertelt hij. “Ik heb nog even gevoetbald, maar uiteindelijk was de keuze eenvoudig. Mijn vader is mijn grootste inspiratiebron. Ik zag hem wereldkampioen worden en voelde de emoties die daarbij kwamen. Dat wilde ik ook.” De hechte samenwerking en onderlinge steun binnen de familie maken de Chardons tot een uniek team, zowel binnen als buiten de arena.
Het wereldkampioenschap
Het Wereldkampioenschap Paardemennen bestaat uit drie onderdelen: dressuur, marathon en de vaardigheidsproef. Elk onderdeel vereist specifieke vaardigheden en een nauwe band tussen menner en paard.
“Dressuur is het eerste onderdeel,” legt Bram uit. “Het draait om elegantie en precisie. Het paard moet nauwkeurig reageren op de kleinste aanwijzingen van de menner, en dat kan alleen met een sterke band.” Hoewel de dressuur de basis vormt, is de marathon meestal het spektakelstuk. “De marathon vraagt veel van het fysiek van de paarden en voor ons op de koets is het vooral een mentaal spel. Ik ben de dirigent, de paarden laten de muziek klinken.”
Het laatste onderdeel, de vaardigheidsproef, vereist uiterste precisie. “De kleinste fout kan grote gevolgen hebben,” zegt Bram. “Elk onderdeel vraagt om een andere soort concentratie, zowel van ons op de koets als van de paarden. We doen het echt met elkaar”
De onzichtbare band tussen menner en paard
Bram’s succes komt niet alleen voort uit zijn technische vaardigheden, maar ook uit zijn diepe begrip van zijn paarden. “Het zijn geen machines, het zijn levende wezens met hun eigen karakters en emoties,” legt hij uit. “Je moet je kunnen inleven in hun belevingswereld. Ik kan aan hun gezichtsuitdrukkingen zien hoe ze zich voelen. Hoe ze hun lippen houden, de uitdrukking in hun ogen – al die signalen moet je kunnen lezen en begrijpen.”
Dit vermogen om zijn paarden te ‘lezen’ is essentieel voor Bram’s succes. “Als een van mijn paarden zich niet goed voelt, werkt dat door in het hele team. Het is deze subtiele, bijna onzichtbare band waar het uiteindelijk om gaat in deze sport.”
Vierspannen: De Formule 1 van de paardensport
Vierspannen wordt vaak gezien als de Formule 1 van de paardensport. Het vereist snelheid, kracht, precisie en perfecte samenwerking. “Voor mij is het een leefstijl,” zegt Bram. “Ik ben dag en nacht bezig met de mensport.”
“Het mentale aspect is misschien wel het belangrijkste,” vervolgt hij. “De vier paarden voor de koets hebben allemaal een eigen wil. Ze kunnen stress ervaren, vooral in nieuwe situaties. Het is aan mij om die stress te herkennen en er effectief mee om te gaan. Als ik gespannen ben, voelen de paarden dat meteen. Daarom is het cruciaal om mentaal goed in je vel te zitten.”
Fouten maken mag: Grenzen verleggen in de sport
Voor Bram is het maken van fouten een essentieel onderdeel van het leerproces. “Fouten maken mag, dat moet zelfs,” zegt hij resoluut. “Als je geen fouten maakt, heb je ook geen grenzen opgezocht. Soms gaat een koets om tijdens de marathon, en dat is oké. Als dat nooit gebeurt, heb je nooit hard genoeg gereden.”
Het vermogen om risico’s te nemen en te leren van fouten onderscheidt Bram als een van de beste menners ter wereld. “Als je je hele leven de koets op vier wielen hebt gehouden, dan heb je te weinig risico’s genomen. Het is belangrijk om de levende wezens met wie je werkt te waarderen en te begrijpen dat ze, net als wij, niet altijd 100% kunnen geven.”
Het Familiebedrijf: De ruggengraat van Bram’s succes
Bram’s succes is nauw verbonden met het familiebedrijf Chardon Paardensport, gevestigd in Schipluiden. Wat begon als een passie van zijn grootouders, is uitgegroeid tot een internationaal erkend familiebedrijf dat zowel recreanten als topsporters de faciliteiten biedt die ze nodig hebben. “Ik ben altijd vrijgelaten in mijn beroepskeuze,” vertelt Bram. “Maar uiteindelijk was het voor mij een simpele keuze om deze weg in te slaan. De mensport is onze familie, en ik ben trots om samen met mijn vader en de rest van de familie Nederland te vertegenwoordigen op het hoogste niveau.”
Meer dan alleen winnen
Voor Bram draait de mensport om veel meer dan alleen winnen. “De motivatie komt niet alleen uit het winnen,” zegt hij. “Het gaat om het plezier in wat je doet en de liefde voor je paarden. Soms is een vijfde plaats al een overwinning op zich. Het plezier zorgt ervoor dat je paard net dat beetje extra voor je doet.”
Lees het online magazine
